Pelin Akdemir
Milli Eğitim Bakanlığının talebi üzerine bazı okullardan (proje okullarından) fuar ve yarışmalara katılmak üzere belirli sayıda proje hazırlamaları istenmektedir. Her ne kadar öğrencilerin ve öğretmenlerin gelişimine yönelik olduğu belirtilse de gönüllü proje hazırlama süreci öğretmenler açısından sıkıntı yaratmaktadır.
Öğretmenler, yeterli sayıda proje gerçekleştirilemediğinde okul yöneticileri tarafından baskı gördüklerini, birkaç proje dışında diğer projeleri tamamlamak için ‘kopyala-yapıştır’ yapmak zorunda kaldıklarını söylüyor.
‘OKUL YÖNETİCİLERİ TARAFINDAN UYGULANIYOR’
Milli Eğitim Bakanlığı, okullardaki öğretmen ve öğrencilerin TÜBİTAK proje fuarına, Erasmus programına veya TEKNOFEST yarışmasına katılabilmeleri için belirli sayıda proje hazırlamalarını zorunlu kılmaktadır. Bakanlık, il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerine, müdürlükler de okul yöneticilerine belli sayıda proje geliştirmeleri konusunda baskı yapıyor. Öğretmenler mevzuatta gönüllülüğe dayalı proje hazırlanmasının okul yöneticileri tarafından dayatmaya dönüştüğünü söylüyor.
Hazırlanan projeler ders alanına göre değişiklik göstermektedir. TÜBİTAK’ın 2023 yılında ödül aldığı projelerden bazıları şöyle: Biyoloji alanında “Depremde hayat kurtaran hamster”, değerler eğitimi alanında “Antep caddesi okulumuzda”, “Karınca asidinden hidrojen üretimi” kimya alanında “güneş ışığının yardımıyla”, Türk dili ve edebiyatı alanında “Arşivden geleceğe Osmanlı aktarımı…”.
Eğitim Sen Bursa Şube Başkanı Derviş Fazilet‘ÖĞRETMENLER, RANDEVULARIN YENİLENMEYECEĞİ TEHDİDİYLE KARŞIYOR’
Eğitim Sen Bursa Şube Başkanı Derviş Fazilet, proje hazırlamanın müfredatın yanı sıra öğretmenlere de yük getirdiğini belirtiyor. Yeterli projenin olmadığı okullarda yönetim tarafından öğretmenlere baskı yapıldığını belirten Fazilet, “Proje okullarında yeterli proje yapılmazsa ‘okul proje okulu olmaktan çıkar’ baskısı var.” “Diğer okul türlerinde yeterli proje yapmayan öğretmenlere okuldaki çalışma saatlerini uzatmamaları yönünde baskı yapılıyor” diyor.
Öğretmenlerin proje hazırlama sürecinden dolayı müfredatı aksatabileceğini belirten Fazilet, “Genel olarak okul müdürleri okulun patronu gibi davranarak öğretmenlerin atamalarının yenilenmeyeceği tehdidinde bulunuyorlar. Okul müdürleri kendilerini görünür kılmak ve okullarında çok iş yapıldığı izlenimini yaratmak için sürekli olarak öğretmenlerden proje yapmalarını istemektedir. “Elbette sürekli proje üretmek çok kolay olmadığından kopyala-yapıştır yöntemiyle dahi birbirine benzeyen projeler yapılıyor” diye açıklıyor.
TÖBSEN Bursa Temsilcisi Serkan Bebek‘ÇOĞUNLUK KAĞIT ÜZERİNDE KALAN PROJELER HAZIRLANIYOR’
İsmini vermek istemeyen bir öğretmen, “TÜBİTAK 4006 projelerine katılım en çok talep ediliyor. Proje okulu olduğumuz için öğretmenlerin katılımı zorunlu. Bu nedenle bir veya iki proje dışında çoğunlukla kağıt üzerinde kalan projeler hazırlanmaktadır. “Bu projeler mayıs veya haziran aylarında okulda sergileniyor” diyor.
TÜBİTAK projelerinde okula proje sayısı kadar harçlık gönderilir. Tüm Öğretmenler Sendikası Sendikası (TÖBSEN) Bursa Temsilcisi Serkan Bebek, bakanlığın özellikle doğu ve kırsal kesimdeki okullara yeterli kaynak göndermemesi nedeniyle yöneticilerin bu projelerden elde edilen geliri kullanmak için öğretmenlerden daha fazla proje istediğini belirtiyor. Bebek, “Belirli altyapı ve imkanlara sahip proje okullarında akademik faaliyetlere faydalı olabilecek TEKNOFEST yarışmaları veya TÜBİTAK proje fuarları, imkanları kısıtlı ve öğrencisi yetersiz olan okullarda öğretmen ve öğrenci için işkenceye dönüşüyor” diyor.
Bebek, “Okullar devletten gerekli fonları alamadığından kırsal ve doğudaki yöneticiler, öğretmenleri proje yapmaya zorlayarak okullara kaynak sağlamaya çalışıyor. Gelen paranın çok küçük bir kısmı projelere harcanırken, büyük bir kısmı okulun eksiklerine ve ihtiyaçlarına harcanıyor. Öğrencilerin çoğunluğu projelerde yer almıyor. “Doğu ve Güneydoğu, Karadeniz Bölgesi’nin kırsal kesimlerinde projeler tamamen öğretmenler tarafından yürütülüyor ve birçok öğretmen bu durumdan şikayetçi çünkü öğretmenlere ek yük ve angarya yaratıyor” diyor.
Projelerde çalışan kişilere harçlık kalemi olmasına rağmen öğretmenlere maaş verilmediğini belirten Bebek, “Gönüllülüğe dayalı projeler maalesef birçok yerde okul müdürlerinin dayatmasına dönüştü. Okul müdürleri ‘Her öğretmen katılmalı’ gibi duyurular yapıyor. Yeterli finansmana, laboratuvarlara, teknik olanaklara ve atölyelere sahip olmayan okullarda öğretmenlere proje dayatması yapan Milli Eğitim Bakanlığı, öğretmenlerin zamanını ve emeğini boşa harcıyor. Projeler birbirinin taklitidir. “Nitelik ve niceliğe değer vermeyen projelerin kriteri sayı olarak alınırsa eğitime katkı sağlayacak hiçbir çalışma olmayacaktır” diyor.
